Anna Kutera

---

Życiorys

Anna Kutera to utytułowana artystka, która w swojej karierze zyskała uznanie w kręgach artystycznych. Jej edukacja rozpoczęła się w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych we Wrocławiu, gdzie uczęszczała w latach 1968-1972. Następnie, w latach 1972–1977, kontynuowała naukę w Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu, specjalizując się na Wydziale Malarstwa, Grafiki i Rzeźby, gdzie uzyskała dyplom w pracowni malarstwa prof. Konrada Jarodzkiego.

Jak sama podkreśla w swoich biografiach, w latach 70. artystka łączyła twórczość artystyczną z rolą animatorki środowiska artystycznego. W okresie od 1975 do 1980 roku, Anna Kutera, w towarzystwie Romualda Kutery, Lecha Mrożka i Piotra Olszańskiego, prowadziła Galerię Sztuki Najnowszej we Wrocławiu. W 1975 roku była także współorganizatorką międzynarodowego ruchu sztuki kontekstualnej, zainicjowanego razem z Janem Świdzińskim. Ten ruch koncentrował się na badaniu kontekstu sztuki, poszerzając definicje oraz schematy obowiązujące wówczas w ramach konceptualizmu.

Artystka w 1975 roku sformułowała koncepcję do obszernego cyklu artystycznego zatytułowanego Morfologia Nowej Rzeczywistości, w którym badała istnienie wielu równoległych rzeczywistości w sztuce, opierając się na analizie serii zdjęć przedstawiających siedmioletniego modela. W ramach projektu Sytuacje stymulowane z lat 1976–1989, Anna Kutera skupiała się na roli przypadku oraz oddziaływaniu rzeczywistych i wykreowanych zdarzeń na społeczne postrzeganie idei artystycznych, czego wyrazem były prace takie jak Psia afera, Przejazd kolejowy i Cykl Gadających obrazów.

W 1990 roku rozpoczęła nowy, kompleksowy cykl prac pod wspólnym tytułem Moje domy, który nawiązywał do symbolicznych pojęć takich jak dom, intymność, bezpieczeństwo, wspólnota oraz otwartość na kontekst i wartości zewnętrzne. Jak stwierdzono w tekście wprowadzającym do wystawy Anna Kutera POST:

„Ostatnie prace z cyklu Domy zastępcze, oraz m.in. Dom wotywny dla Natury, Dom owadów i Domy bezdomnych (2008/2009) analizują skutki cywilizacyjnych zmian w obrębie stosunków społecznych, natury i ekologii.”

Od 2009 roku artystka zaangażowała się w cykl Genetyczne konteksty, który podejmował temat związków rodzinnych, emocjonalnych i kulturowych modeli współpracy, a także nawiązywał do źródłowych tematów jej wcześniejszych prac. W 2010 roku zainicjowała cykl Post mass media, który obejmował fotografie, filmy oraz interaktywne instalacje, mające na celu zachęcenie do refleksji nad naszym podejściem do treści i formy masowych mediów, w tym czasopism, gazet, telewizji oraz Internetu. Od 1977 roku Anna Kutera jest aktywnym członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków Okręgu Wrocławskiego.

Twórczość

Najważniejsze cykle prac Anny Kutery

Anna Kutera, znana z innowacyjnego podejścia do sztuki, zrealizowała wiele znaczących cykli artystycznych, takich jak:

• Fotografia Autokreacyjna (1973–1975),
• Morfologia Nowej Rzeczywistości (1975–1976),
• Sytuacje Stymulowane (1976–1989),
• Moje Domy (od 1990),
• Genetyczne Konteksty (1975–2010),
• Post mass media (od 2010).

Wystawy indywidualne i realizacje w przestrzeni publicznej

Artystka miała szereg indywidualnych wystaw oraz realizacji w przestrzeni publicznej, które miały miejsce w różnych prestiżowych lokalizacjach. Oto niektóre z nich:

• 1975 – Morfologia nowej rzeczywistości w Galerii S:T Petri, Lund, Szwecja,
• 1976 – Morfologia nowej rzeczywistości w Galerii Sztuki Najnowszej, Wrocław,
• 1977 – Dlaczego lampa świeci w Galerii Znak, Białystok,
• 1977 – Morfologia nowej rzeczywistości w Galerii Foto-Medium-Art, Wrocław,
• 1977 – Morfologia nowej rzeczywistości w Galerii Labirynt, Lublin,
• 1978 – Wieloalternatywna koncepcja sztuki (Na przejeździe kolejowym) w GSN, Wrocław,
• 1980 – Remanent w Małej Galerii, Warszawa,
• 1990 – Mój Dom Francuski w DANAE Foundation, Pouilly/Paryż, Francja,
• 1992 – Mój Dom Rodzinny w Biurze Wystaw Artystycznych Wrocław,
• 2010 – Papierowa Miłość w Galerii Entropia, Wrocław.

Wybrane wystawy zbiorowe w Polsce

Anna Kutera brała również udział w wielu zbiorowych wystawach w Polsce, w tym:

• 1974 – Prezentacja Międzynarodowej Galerii Sztuki Najnowszej w Galerii Remont, Warszawa,
• 1976 – Sztuka Młodych w BWA, Sopot,
• 1981 – Kontakt – od Agitacji do kontemplacji w Galerii MDM, Warszawa,
• 1989 – Osobowości Sztuki Intermedialnej w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa,
• 2003 – Galeria Oborniki Śląskie II w Obornickim Ośrodku Kultury, Oborniki Śl.,
• 2016 – Sztuka na wodzie w ramach Nocy Muzeów – Fundacja Otwartego Muzeum Techniki, Wrocław.

Wybrane wystawy zbiorowe za granicą

W zakresie międzynarodowych wystaw, artystka uczestniczyła w licznych projektach, czy to w Europie, czy na innych kontynentach:

• 1973 – Contemporary Art from Poland w CAYC, Buenos Aires, Argentyna,
• 1976 – Polska Sztuka Kontekstualna w CEAC, Toronto, Kanada,
• 1990 – Photographic Statement w Galerii Fotografii, Jyväskylä, Finlandia,
• 1995 – Unsere Gegenwart w Galerie der Kunstler, Monachium, Niemcy,
• 2015 – Wild West. A history of Wrocław’s Avant-Garde exhibition w Koszyckie Centrum Kultury, Koszyce/Czechy,
• 2016 – Wild West. A history of Wrocław’s Avant-Garde exhibition w Kunstmuseum, Bochum/Niemcy.

Plenery, sympozja, festiwale, seminaria i wykłady

– 1971 – W ramach organizacji Festiwalu Studentów Szkół Artystycznych odbyło się spotkanie w Nowej Rudzie oraz Zakopanem,

– 1972 – Festiwal Studentów Szkół Artystycznych miał miejsce w Nowej Rudzie, organizowany przez ZG ZSP,

– 1974 – Po raz kolejny w Nowej Rudzie odbył się Festiwal Studentów Szkół Artystycznych, przemiany będące jego częścią,

– 1975 – W Gdańsku zorganizowano Festiwal Studentów Szkół Artystycznych Krajów Nadbałtyckich F-ART,

– 1976 – W Cieszynie odbył się Festiwal Studentów Szkół Artystycznych pod egidą ZG ZSP,

– 1976 – Plenery artystyczne rozpoczęły się od Osetnicy, zorganizowane przez ZO ZPAP z Wrocławia,

– 1976 – W Malmö, Szwecja, miało miejsce Międzynarodowe Sympozjum Sztuka Kontekstualna,

– 1976 – Toronto w Kanadzie gościło Międzynarodowe Sympozjum Sztuka Jako Sztuka Kontekstualna,

– 1977 – W Świnoujściu zorganizowano Konferencję Sztuka Kontekstualna,

– 1977 – Sympozjum Stany Graniczne Fotografii odbyło się w Katowicach, organizowane przez ZPAF,

– 1977 – Galeria Sztuki Najnowszej we Wrocławiu prezentowała sprawozdanie z Toronto,

– 1977 – W Kazimierzu nad Wisłą miała miejsce Konferencja Sztuka Kontekstualna w Galerii „Arcus”,

– 1977 – Sprawozdanie z Toronto można było zobaczyć w Galerii Na piętrze w Łodzi,

– 1977 – Lublin gościł sprawozdanie w Galerii Labirynt oraz WDK i w Warszawie,

– 1977 – Festiwal Artystyczny Młodzieży Akademickiej FAMA w Świnoujściu zainicjowany,

– 1977 – Galeria Remont w Warszawie zorganizowała Międzynarodowe Sympozjum Sztuka jako Działalność w Kontekście Rzeczywistości,

– 1977 – Sympozjum Oferta odbyło się w Lublinie,

– 1978 – VI Festiwal Kultury Studentów PRL odbył się w Poznaniu w Galerii Wielka 19,

– 1978 – Jankowice stały się miejscem Sympozjum Nowa Sztuka w Poszukiwaniu Wartości,

– 1978 – W Białowieży miało miejsce Sympozjum Spotkania Nowej Awangardy,

– 1978 – Galeria Sztuki Najnowszej we Wrocławiu była gospodarzem Międzynarodowego Sympozjum Działania Lokalne jako Praktyka Kulturotwórcza,

– 1978 – Drugie Sympozjum Oferta w Lublinie również zrealizowane,

– 1979 – Warsztaty twórcze o tematyce Spór o Współczesny Obraz Sztuki zrealizowane w Płocku,

– 1979 – Festiwal Sztuk Plastycznych Porównania: Logika, Zmysły miał miejsce w Sopocie, BWA,

– 1979 – Centrum Sztuki Współczesnej w Trzebnicy zainicjowało Seminarium Wartości Nowej Sztuki,

– 1979 – W Wrocławiu odbyło się Sympozjum Co robią,

– 1981 – W Szczodrem zorganizowano Sympozjum Spotkania wrocławskie,

– 1981 – W tym samym roku zrealizowano Sympozjum Z czym wchodzimy w lata 80.,

– 1981 – Plener Osieki 1981 odbył się dzięki współpracy ZO ZPAP oraz Muzeum Okręgowego w Koszalinie,

– 1981 – Zrealizowano Monolog z cyklu Sytuacje stymulowane,

– 1983 – W Gorzowie Wlkp. miało miejsce Sympozjum Problemy Sztuki Współczesnej,

– 1985 – Wykłady Avant-garde Art in Poland and Civil War przeprowadzono na Uniwersytecie Toronto oraz London University,

– 1990 – Wojnowice gościły sympozjum Być Artystą, organizowane przez OKIS i SASI,

– 1991 – Międzynarodowy Festiwal Performance Czas Obecny: Historia Opowiadania zorganizowany w Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie,

– 2009 – W Wrocławiu odbyło się Spotkanie Kontekstualne w Galerii Entropia,

– 2009 – Galeria Sztuki Najnowszej w Gorzowie Wlkp. organizowała debatę na temat Sztuka Kontekstualna,

– 2009 – W Kliczkowie odbył się plener Zamek Kliczków 2009,

– 2010 – Debata Ruch Fluxus w Galerii Sztuki Najnowszej, Gorzów Wlkp.,

– 2011 – Plener Zamek Kliczków 2011 prowadzony przez ZO ZPAP,

– 2011 – Festiwal Konteksty odbył się w Sokołowsku, dzięki Fundacji Sztuki Współczesnej IN SITU,

– 2011 – Zrealizowano seminarium z prezentacją autorską Post mass media (moderator prof. Jerzy Olek) w Instytucie Grafiki,

– 2011 – Kolejna edycja festiwalu Konteksty w Sokołowsku,

– 2012 – Kultur Summer in Paderborn w Kunstverein Paderborn, Niemcy,

– 2014 – Seminarium z prezentacją autorską Retrospektywa (moderator prof. Anna Markowska) na Wydziale Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego,

– 2015 – Villa Toronto miała miejsce w Galerii Raster w Warszawie, dokumentująca działalność lat 70.,

– 2015 – Prapremiera filmu Barbary Maroń na temat Artystycznych Awangard Wrocławia lat 60. i 70. XX wieku,

– 2017 – Seminarium z prezentacją autorską Post mass media (moderator Urszula Wilk) w Pracowni wolnego wyboru, ASP we Wrocławiu,

– 2017 – Letnie prezentacje artystyczne z autorską prezentacją w Fundacji Wspierania Kultury Ogrody w Szczawnie Zdroju,

– 2020 – Zorganizowano spotkanie autorskie online o osobistych narracjach, dotyczące pracy Anny Kutery „Na ogniu i betonie” w Muzeum Współczesnym Wrocław.

Prace w zbiorach

Prace Anny Kutery są cenione i znajdują się w wielu prestiżowych instytucjach na całym świecie. Wśród nich można wymienić:

• Królewska Biblioteka Sztuki w Kopenhadze, Dania,
• National Museum São Paulo, Brazylia,
• Muzeum Narodowe w Warszawie, Polska,
• Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Polska,
• Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy im. Leona Wyczółkowskiego, Polska,
• Muzeum Okręgowe (Galeria 72) w Chełmie, Polska,
• Muzeum Sztuki w Łodzi, Polska,
• Muzeum Współczesne Wrocław, Polska,
• Centrum Sztuki – Zamek Ujazdowski w Warszawie, Polska,
• Kolekcja Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, Polska,
• Kolekcja Mazowieckiego Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Radomiu, Polska,
• Kolekcja BWA w Lublinie (obecnie Galeria Labirynt), Polska,
• Fundacja DANAE, Pouilly-Paryż, Francja,
• Galerie Rähnitzgasse, Drezno, Niemcy,
• Galerie Satellite, Paryż, Francja,
• prace w zbiorach prywatnych w kraju i za granicą.

Publikacje

Oto wybór publikacji, które dotyczą różnych aspektów sztuki oraz wydarzeń związanych z Wrocławiem i jego artystycznym środowiskiem.

• Łukasz Guzek, Rekonstrukcja Sztuki Akcji w Polsce, Warszawa 2017, ISBN 978-83-654-8019-4,
• Zenon Harasym, Fotografia we Wrocławiu 1945-1997, Wrocław 1997,
• Anna Markowska, Sztuka podręczna Wrocławia. Od rzeczy do wydarzenia, Wrocław 2019,
• Dzikie pola. Historia awangardowego Wrocławia. Przewodnik, ed. Dorota Monkiewicz, Warszawa 2015,
• Andrzej Saj, Andrzej Kostołowski, Wrocław sztuki: sztuka i środowisko artystyczne we Wrocławiu 1946-2006, Wrocław 2006,
• Awangarda w plenerze Osieki i Łazy 1963-1981, red. Jerzy Kalicki, Ewa Kowalska, Walentyna Orłowska, Ryszard Ziarkiewicz, Koszalin 2008, ISBN 978-83-89463-07-4,
• Anna Kutera [Katalog wystawy], Galeria Miejska, Wrocław 2009, ISBN 978-83-914348-2-6,
• Anna Kutera POST gazetowa miłość [Katalog wystawy], Galeria Miejska Wrocław, BWA Bydgoszcz, Galeria Sztuki Wozownia, Toruń 2012.

---

Oceń: Anna Kutera

---